Ulga na złe długi jest korzystnym rozwiązaniem, które umożliwia odzyskanie podatku dochodowego i VAT od niezapłaconych faktur. Dotyczy to wierzytelności, lub ich części, których nieściągalność została uprawdopodobniona.
Warunki skorzystania z ulgi na złe długi zgodnie z art. 89a ustawy o VAT
- od terminu zapłaty określonego na fakturze lub umowie musi upłynąć 90 dni,
- wierzytelność nie może zostać zbyta na rzecz innego podmiotu lub uregulowana w jakiejkolwiek formie do dnia skorzystania z ulgi na złe długi,
- w dniu poprzedzającym skorzystanie z ulgi wierzyciel musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT,
- od daty wystawienia faktury nie mogą upłynąć 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
W przypadku, jeśli dłużnik nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, to z ulgi na złe długi można skorzystać pod warunkiem, jeżeli:
- wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub
- wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub
- wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.
Ulga na złe długi w PIT i CIT
Zmniejszenie podstawy opodatkowania o wartość wierzytelności jest możliwe w zaliczce na podatek dochodowy za okres, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze. Równocześnie ulga ta jest wykazywana w zeznaniu podatkowym za ten rok, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności.
Dodatkowo muszą zostać spełnione wszystkie trzy warunki łącznie:
- nie minęły 2 lata od daty wystawienia faktury lub zawarcia umowy, licząc od końca roku, w którym nastąpiła ostatnia czynność,
- faktura lub umowa jest zawarta przez podatników, których przychody są opodatkowane w Polsce,
- dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wierzyciel składa zeznanie podatkowe, nie może być w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub likwidacji.
Ulgę na złe długi wykazuje się na załączniku PIT/WZ (w przypadku skali podatkowej czy podatku liniowego), PIT/WZR (w przypadku ryczałtu) lub CIT/WZ (w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych). Od rozliczenia za 2023 rok załączniki te mają zostać wycofane z użytku na poczet wykazywana ulgi bezpośrednio w zeznaniu rocznym.
Konsekwencje dla dłużnika
Dłużnik, który nie zapłacił danej faktury również ma obowiązek skorygowania deklaracji i odliczonego VAT-u od niezapłaconego zobowiązania. To powoduje zwiększenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym jak i w VAT oraz zwrócenie podatku do urzędu skarbowego.
Zapłata skorygowanej faktury
Jeżeli dłużnik ureguluje płatność po skorygowaniu deklaracji, wtedy otrzymana kwota ponownie zwiększy przychody u wierzyciela i spowoduje konieczność oddania VAT. Tym samym dłużnik po swojej stronie ponownie będzie mógł wykazać koszty uzyskania przychodu i odliczyć VAT.