Ulga na złe długi jest korzystnym rozwiązaniem, które umożliwia odzyskanie podatku dochodowego i VAT od niezapłaconych faktur. Dotyczy to wierzytelności, lub ich części, których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Warunki skorzystania z ulgi na złe długi zgodnie z art. 89a ustawy o VAT

  • od terminu zapłaty określonego na fakturze lub umowie musi upłynąć 90 dni,
  • wierzytelność nie może zostać zbyta na rzecz innego podmiotu lub uregulowana w jakiejkolwiek formie do dnia skorzystania z ulgi na złe długi,
  • w dniu poprzedzającym skorzystanie z ulgi wierzyciel musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT,
  • od daty wystawienia faktury nie mogą upłynąć 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

W przypadku, jeśli dłużnik nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, to z ulgi na złe długi można skorzystać pod warunkiem, jeżeli:

  • wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub
  • wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub
  • wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.

Ulga na złe długi w PIT i CIT

Zmniejszenie podstawy opodatkowania o wartość wierzytelności jest możliwe w zaliczce na podatek dochodowy za okres, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze. Równocześnie ulga ta jest wykazywana w zeznaniu podatkowym za ten rok, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności.

Dodatkowo muszą zostać spełnione wszystkie trzy warunki łącznie:

  • nie minęły 2 lata od daty wystawienia faktury lub zawarcia umowy, licząc od końca roku, w którym nastąpiła ostatnia czynność,
  • faktura lub umowa jest zawarta przez podatników, których przychody są opodatkowane w Polsce,
  • dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wierzyciel składa zeznanie podatkowe, nie może być w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub likwidacji.

Ulgę na złe długi wykazuje się na załączniku PIT/WZ (w przypadku skali podatkowej czy podatku liniowego), PIT/WZR (w przypadku ryczałtu) lub CIT/WZ (w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych). Od rozliczenia za 2023 rok załączniki te mają zostać wycofane z użytku na poczet wykazywana ulgi bezpośrednio w zeznaniu rocznym.

Konsekwencje dla dłużnika

Dłużnik, który nie zapłacił danej faktury również ma obowiązek skorygowania deklaracji i odliczonego VAT-u od niezapłaconego zobowiązania. To powoduje zwiększenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym jak i w VAT oraz zwrócenie podatku do urzędu skarbowego.

Zapłata skorygowanej faktury

Jeżeli dłużnik ureguluje płatność po skorygowaniu deklaracji, wtedy otrzymana kwota ponownie zwiększy przychody u wierzyciela i spowoduje konieczność oddania VAT. Tym samym dłużnik po swojej stronie ponownie będzie mógł wykazać koszty uzyskania przychodu i odliczyć VAT.